Er is kritiek gekomen op Rijswijks raadslid Sam Schwencke (GroenLinks), nadat zij maandagmiddag werd aangehouden bij een ‘disruptieve actie’ van klimaatgroep Extinction Rebellion in Den Haag.
Actie voor VVD-kantoor
Maandag 20 februari hebben enkele tientallen demonstranten actie gevoerd voor het partijkantoor van de VVD in Den Haag. Aanleiding is een debat in de Tweede Kamer over exportkredietverzekeringen, waarmee bedrijven het risico afdekken als een buitenlandse afnemer niet betaalt. Hoewel bedrijven voor fossiele brandstoffen niet meer zulke verzekeringen zouden mogen afsluiten, zou een niet sluitende regelgeving ervoor zorgen dat dit toch nog gebeurt, aldus een woordvoerder van actiegroep. “Op deze manier draagt de overheid bij aan de fossiele industrie.”
Voor de demonstratie had de klimaatgroep een ‘disruptieve actie’ voorbereid. Acht actievoerders hadden zich daarbij aan elkaar vastgeketend met ijzeren staven en twee drumvaten, ingegoten met gewapend beton. Hierdoor is de politie enkele uren bezig geweest om de actievoerders te bevrijden en aan te houden. Gedurende deze tijd is de Mauritskade, een doorgaande route in het centrum van Den Haag, geblokkeerd geweest.
Aanhouding raadslid
Onder de acht actievoerders die zich vast hadden gemaakt, bevond zich het Rijswijkse GroenLinks-raadslid Sam Schwencke. De aanhouding heeft inmiddels voor enige ophef gezorgd binnen de Rijswijkse raad, met name bij coalitiepartner VVD, voor wiens (landelijke) partijkantoor de actie plaatsvond.
Coen Sleddering, fractievoorzitter van de Rijswijkse VVD, laat telefonisch aan onze redactie weten wat zij van de actie vinden: “Wij vinden dat dit niet kan. Zij is door de politie afgevoerd. Het is een hele gevaarlijke actie geweest, midden op een verkeersader in Den Haag. Wij vinden als raadslid dat je voorbeeldfunctie heb voor de stad en dus dat dit niet is hoe je je gedraagt.”
Hoewel er geen wettelijke basis bestaat dat kan afdwingen dat raadsleden zich van dergelijke acties onthouden, wijst Sleddering er wel op dat er een gedragsprotocol geldt voor de gemeenteraad, waarmee ‘een raadslid zich onthoudt van al hetgeen het aanzien van het raadslidmaatschap en het aanzien van de raad schaadt.’ “Ze is vrij om te demonstreren en om haar mening te geven. Maar op een manier die wettelijk niet is toegestaan, dat vinden wij zorgelijk. En een manier die de raad beschadigt.”
Raadsvergadering
De komende raadsvergadering dinsdagavond 21 februari zal bij voorbaat op gespannen voet starten: “Het is beter voor haar (red.: Sam Schwencke) als zij er de komende raadsvergadering vanavond niet bij is”, zegt Sleddering. Op de vraag of dit niet het democratisch proces verstoort, antwoordt de fractievoorzitter dat deze al verstoord werd door de actie van Sam. En mocht zij toch bij de raadsvergadering verschijnen, “dan gaan wij een punt van orde maken”, zegt Sleddering.
In Rijswijk zijn de lokale fracties van GroenLinks en de VVD coalitiepartners, maar een politieke crisis is nog niet ophanden: “Het besturen van een stad is een grote verantwoordelijkheid. Daar laten we een actie van een individueel raadslid niet vanaf hangen”, vertelt VVD-fractievoorzitter Sleddering.
“Individuele keuze op persoonlijke titel”
Fractievoorzitter Maarten van ’t Eind (GroenLinks) reageert ook op de ontstane ophef omtrent hun raadslid: “Wat ons betreft is het een individuele keuze geweest op persoonlijke titel van een raadslid om haar demonstratierecht uit te oefenen. De consequenties zijn ook voor de persoon zelf. Wij hebben daar niet als GroenLinks Rijswijk gezeten, dus wat ons betreft mag een fractielid als individuele persoon een keuze maken.”
Over de methodiek van Schwencke doet Van ’t Eind geen uitspraken. “Het is aan het OM of een rechter om daar een oordeel over te vellen. Sam is aan de ene kant raadslid en aan de andere kant een burger die zich veel zorgen maakt over de klimaatproblematiek, en zich daar hard voor wil maken. Dat doet ze als raadslid in de raad en dat doet ze op persoonlijke titel via Extinction Rebellion.”
Onze redactie heeft geprobeerd in contact te komen met Sam Schwencke voor een reactie. Dit vonden wij met name belangrijk omdat zij op persoonlijke titel naar de actie is gegaan. Maarten van ’t Eind zegt dat de partij met Schewenke onderling hebben afgestemd dat er op het moment via de fractie wordt gereageerd.