Wereldwijd gaat de luchtkwaliteit achteruit. Nederland overschrijdt, net als bijna alle anderen landen, de grenswaarde van gezondheidsorganisatie WHO voor fijnstof. Zeker in en rondom de grote steden is dit problematisch. Rijswijk valt hier ook onder. In juli 2021 is het definitieve actieplan luchtkwaliteit gepubliceerd door de gemeente Rijswijk. Deze geldt voor 2020-2024. Wat de gevolgen zijn van slechte luchtkwaliteit, hoe dit probleem aangepakt wordt en of er naar het plan is toegeleefd de afgelopen jaren legt wethouder Mark Wit uit.
Structureel beleid
“In de hele regio is de luchtkwaliteit eigenlijk matig tot slecht. We weten al jaren dat de luchtkwaliteit in Rijswijk niet fantastisch is. Daar zijn door de jaren heen al allerlei acties op ondernomen, maar in 2020 is het actieplan luchtkwaliteit vastgesteld om gestructureerd ermee bezig te zijn en er ook echt beleid op te kunnen voeren.” zegt Mark Wit over de stand van zaken voordat het actieplan is ingevoerd.
Gezondheidsproblemen
De reden dat de fijnstof en stikstof in de lucht een aandachtspunt is, is omdat het nare gevolgen met zich mee kan brengen. Het kan namelijk erg schadelijk zijn voor de gezondheid. Zo stelt Wethouder Wit dat de levensduur wordt verkort. “Maar naast dat het voor ouderen gevaarlijk kan zijn, moeten we eigenlijk ook juist letten op jongeren. Kinderlongen die in ontwikkeling zijn, daar zit een veel groter gevaar dan bij ouderen. Zij kunnen namelijk snel last krijgen van astma. Astma bij jongeren komt steeds vaker voor in Rijswijk.” aldus Wit.
Terwijl de wethouder voorbeelden noemt van de gevolgen voor de gezondheid, verwijst hij naar de resultaten van het onderzoek naar luchtkwaliteit van de GGD Haaglanden. In dit rapport staat dat uit de bevindingen blijkt dat de gezondheidsschade door luchtvervuiling in deze regio hoger is dan het landelijk gemiddelde. Inwoners roken gemiddeld 5 sigaretten per dag mee door het inademen van luchtvervuiling. Dit is problematisch vindt Mark Wit.
Tegengas van inwoners
Echter is niet iedereen het eens met het feit dat er veel gedaan moet worden aan de luchtvervuiling. De Rijswijkse Thijs Moerman zegt hoe hij erover denkt: “Wij als klein kikkerlandje zouden geen impact maken op de rest van de wereld. Dus waarom zouden we zoveel belasting betalen aan iets waar we uiteindelijk niks van zullen merken?” Naast het betalen van belasting vindt Harrie Bakker, geboren en getogen in Rijswijk, dat er niet eerlijk wordt gekeken naar oplossingen. “Ik vind het belachelijk dat de Rijswijkse inwoners gepakt worden met het hout stoken en met auto’s. Ik zou zeggen, kijk eerst naar de grote jongens. Al die lucht komt deze kant op waaien.”
Maatregelen nemen
De A4 die dwars door Rijswijk loopt is een boosdoener voor de luchtkwaliteit. Op de A4 wordt 100 km/h gereden. Toch is er een discussie bij het rijk in de formatie gaande over het feit dat men weer 130 km/h kan rijden. Dit is volgens Mark Wit geen goed idee. Wat wel positieve gevolgen zal hebben is de elektrificatie van het wagenpark. “Dat zorgt voor minder uitstoot, minder stikstof. Dus dat zijn acties die de komende jaren zijn effect zullen hebben.” Echter is het wel zo dat auto’s die elektrisch rijden ook nog fijnstof uitstoten, dus het zal niet meteen helemaal schoon zijn.
Het komt erop neer dat veel oplossingen nog niet zijn doorgezet. Toch zijn er hier en daar wat aanpassingen gedaan om Rijswijk van schonere lucht te voorzien. Zo zijn er milieuzones geplaatst. De gemeente probeert de milieuzone Haagweg te intensiveren en beter te handhaven. Daarnaast werd er gestart met de milieuzone op de Beatrixlaan, waar vorig jaar een raadsakkoord op werd gegeven. In 2025 zal dit uitgevoerd worden. Ook zal in 2025 gestart worden met de emissievrije zones.
Niet genoeg oplossingen
De Rijswijkse Suzanne en Jaap van ’t Hoog zeggen dat het belangrijk is dat er gewerkt wordt aan de kwaliteit van de lucht in Rijswijk. “De Beatrixlaan staat elke dag vol, dus er mag wel wat aan gebeuren dat er meer doorstroming komt.” Suzanne vraagt zich af of de milieuzones echt veel impact zullen hebben. “Ze halen meer groen weg dan dat ze planten.” zegt Suzanne. “Vroeger was het veel groener.” vult Jaap aan.
Er werd in 2008 al gesproken over de ondertunneling van de Beatrixlaan. Hier is in 2021 30 miljoen euro voor apart gezet. Toch is het Rijswijk niet gelukt genoeg geld ervoor te realiseren en er is sindsdien niet meer echt over gesproken. Het lijkt Jaap en Suzanne wel een perfecte oplossing voor de verbetering van de luchtkwaliteit. “Er zijn genoeg uitlaatgassen omdat er dagelijks zoveel mensen naar Den Haag gaan.” aldus Suzanne. Zo’n ondertunneling kan dus veel positieve gevolgen met zich meebrengen.
Focus op de toekomst
Wat het actieplan luchtkwaliteit tot nu toe heeft opgeleverd is nog niet het resultaat waar Mark Wit op gehoopt had. “We zien wel dat er verbetering is. De milieuzone heeft effect, het feit dat we geen 130 km/h meer rijden op de snelweg heeft ongetwijfeld ook effect. Het is natuurlijk moeilijk te zien waar die effecten precies vandaan komen. De verbetering is er, maar het is nog te beperkt.” Waar nu de meeste focus op gelegd wordt is het uitbreiden van de milieuzones, de bouw oproepen om emissievrij te werken en uiteraard hout stoken. Daarmee hoopt de wethouder van Rijswijk weer een gezonde leefomgeving te maken.