Strengere handhaving inzet ZZP zet zorginstellingen onder druk

Strengere handhaving inzet ZZP zet zorginstellingen onder druk

Per 1 januari 2025 verandert de inzet van zzp’ers in de zorg door de strikte handhaving van de Wet DBA. Deze wet stelt duidelijke eisen aan zelfstandigheid: wie onder leiding werkt, ingeroosterd wordt of hetzelfde werk verricht als de medewerker in loondienst, is volgens de wet geen zelfstandige. Voor veel zorgorganisaties betekent dit dat zij zzp’ers in deze rollen niet meer op de vertrouwde manier kunnen inzetten. En ook al maakte de Belastingdienst vorige week bekend dat er in 2025 nog geen boetes worden uitgedeeld, gaat Cardia zich wel houden aan de nieuwe wet, want er kunnen zoals ze zelf zeggen wel naheffingen opgelegd worden.

Extra inzet personeel en mantelzorgers
Door deze wet vallen bij Cardia Onderwatershof alle ZZP-ers per 1 januari in één klap weg. De zorginstelling vraagt om dit gat op te vagen extra inzet van het bestaande personeel en mantelzorgers wat de druk op deze mensen zal verhogen. Volgens Diana Boerefijn van Cardia zal dit in de praktijk meevallen, zo zegt ze in gesprek met onze redactie.

Handhaving door de Belastingdienst
Cardia kan hoge boetes krijgen als dit wordt vastgesteld. De Belastingdienst heeft aangekondigd dat de strengere regels die vanaf 1 januari gelden ook gehandhaafd gaan worden. Cardia geeft in gesprek met Rijswijk.tv aan dat ze alle ZZP-ers hebben aangeboden om in dienst te komen. Diana Boerefijn van Cardia: “Het klopt dat wij per 1 januari stoppen met de inzet van ZZP. We zijn allerlei maatregelen aan het treffen om de gaten op te vangen. Wij hebben de families van onze bewoners geïnformeerd en er is ook een informatiebijeenkomst geweest om dit kenbaar te maken.”

Maar is het interessant om in dienst te gaan? 
Als we een onderzoek doen naar wat een ZZP-er verdient ten opzichte van iemand in loondienst dan zijn de verschillen best groot. De uurtarieven voor ZZP-ers kunnen redelijk uiteen lopen, maar dit geldt ook voor mensen die in dienst zijn in de zorg. Een willekeurige vacature op internet leert ons dat een functie als helpende in de zorg als ZZP-er €34,50 oplevert. In loondienst wordt het uur verloond voor €18,71 bruto per uur. Nu is het wel zo dat een ZZP-er zijn verzekeringen en andere voorzieningen zelf moet regelen, maar in eerste instantie heeft de ZZP-er netto meer opbrengsten uit zijn gewerkte uur. Daarnaast heb je in loondienst altijd gegarandeerd uren die je kan werken.

Veel minder verdienen in loondienst
Volgens Boerefijn wil een deel van de ZZP-ers niet in dienst komen omdat ze hun flexibiliteit willen behouden. Voor een ZZP-er is hun grootste bezwaar echter vaak ook het geld. Een fulltime baan in de zorg levert als ZZP-er op basis van bovenstaand uurtarief bijna €6.000 euro per maand op. In loondienst is dit net iets meer dan de helft van dat bedrag. Zzp-ers in de zorg zijn dus ook een bepaalde standaard gewend en zullen daardoor niet zo snel overstappen op loondienst. Toch is Boerefijn positief. ”

Moeten is een groot woord
Ouderen moeten steeds langer thuis blijven wonen. Hierdoor wordt de druk op mantelzorgers ook groot. Mensen die de mantelzorg in geduwd worden doen dit naast hun baan of bestaande werkzaamheden. “We moeten met de familie het eerlijke gesprek aangaan. Moeten is een groot woord, we gaan ze om hulp vragen.” Onze verslaggever merkt op dat als er geen andere oplossing komt dat het dan toch al snel ‘moeten’ wordt, maar Boerefijn spreekt dit tegen. “We hebben veel vrijwilligers die we kunnen inzetten om een deel van het gat op te vangen. Voor elke locatie hebben we mensen aangesteld die kijken naar de vraag vanuit de zorg om mensen bij elkaar te brengen.” Cardia gaat kijken wat families kunnen wat vrijwilligers kunnen. “We zijn verplicht de zorg te leveren en dat moeten we linksom of rechtsom voor elkaar krijgen. We moeten het samen zien te rooien.”

Extra hulp aan mantelzorgers vragen
Cardia geeft aan dat ze begrijpt dat de perceptie ontstaat dat er een groot probleem ontstaat, maar ze geeft ook aan dat ze verwacht dat het allemaal wel zal meevallen. Ze gaan vaste medewerkers vragen om extra uren te draaien en daar wordt ook gehoor aan gegeven. “Hier en daar kan het ook zijn dat we extra hulp aan mantelzorgers gaan vragen, maar dat zullen geen onrealistische dingen zijn. We bekijken dit als maatwerk per familie.” Op de vraag of er geen angst is dat medewerkers overvraagd kunnen worden is ze stellig: “We proberen dat te voorkomen en kijken heel voorzichtig welke medewerker extra werk aankan. Daarnaast zijn er ZZP-bureaus die aan het kijken zijn naar uitzendconstructies en tot die tijd kijken we op dagbasis naar de roosters.”

Druk op mantelzorgers en medewerkers omhoog
Cardia heeft verschillende berichten gestuurd. In die brieven spreken ze over grote gevolgen voor de organisatie en vragen ze hulp om de zorg voor de bewoners te kunnen blijven leveren. Toch is Boerefijn niet bang dat mensen overvraagd gaan worden. “We proberen dit te voorkomen en kijken heel voorzichtig wie dat wel of niet aankan. We kijken op dagbasis hoe het gaat met de roosters en hebben binnen Cardia het vertrouwen dat we dit aankunnen.”

Te laat begonnen?
We checkten ook even bij een andere zorgaanbieder. Hier kwamen we tot de conclusie dat zij al eerder zijn begonnen met het traject om ZZP-ers een contract aan te bieden en dat veel ZZP-ers daar het aanbod geaccepteerd hebben om in loondienst te gaan. Het lijkt er dus op dat Cardia wat laat is begonnen met het anticiperen op de nieuwe regels.

Positief effect
Als de ZZP-ers er uit gaan komen er vaste gezichten in de zorg. “We denken dat de zorg beter wordt als er vaste mensen voor de cliënten zijn. Dit komt de zorg van leven en de zorg van client ten goede uiteindelijk en dus is het goed voor de zorgsector. Daardoor durven we de stap te zetten. De eerste twee tot drie maanden zal het spannend zijn en zoeken naar de juiste weg.” Boerefijn ontkent dat dit gezien kan worden als een proeftuin: “Ik zie het niet als proeftuin of test. maar de zorg van de toekomst.”

Welke rol speelt gemeente
De fractie van Rijswijks Belang stelde schriftelijke vragen over de voorgenomen wijziging rondom de inzet van ZZP-ers en vroeg de gemeente of er wordt voorbereid op strengere handhaving rondom de nieuwe regels rondom schijnzelfstandigheid en of de gemeente hier en rol in kan spelen. De gemeente bevestigt dat ze in beeld brengen wat de gevolgen zijn van de strengere handhaving binnen de eigen organisatie maar dat ze dit niet doen voor andere organisaties.

Geen taak van de gemeente
“Wij zijn bekend met de signalen dat het personeelstekort in bijvoorbeeld de zorg kan gaan toenemen. Het handhaven op schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst betreft echter landelijk vastgesteld beleid. De gemeente heeft hierin geen rol buiten de taak als werkgever om. We zijn niet met organisaties als Cardia en Florence in gesprek over de gevolgen aangezien we geen opdrachtgever van deze organisatie voor de inkoop van zorg”, aldus een woordvoerder van de gemeente.