Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoeker (COA) wil conform de spreidingswet asielzoekers onderbrengen in Rijswijk een AZC. Dinsdag werd een raadsvoorstel besproken of en hoe de opvang van asielzoekers past bij Rijswijk.
Uitgangspunten van de opvang
De gemeente heeft samen met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) een aantal uitgangspunten opgesteld om de opvang te realiseren en hiervoor een akkoord te krijgen middels een raadsvoorstel:
- Het COA huurt een deel van het terrein aan de Lange Kleiweg 80 en plaatst tijdelijke wooneenheden van hoge kwaliteit.
- Het azc zal maximaal 350 asielzoekers opvangen voor de periode van vijf jaar, zonder alleenstaande minderjarige vreemdelingen.
- Alle kosten voor het opzetten en beheren van het terrein zijn voor rekening van het COA.
- De gemeente rekent een commerciële huurprijs van €300.000,- per jaar voor het gebruik van de grond.
Hoe denkt de raad er over?
De Rijswijkse VVD vindt dat het allemaal wat snel gaat. Zij willen dat er op dit moment gewacht wordt met de opvang van asielzoekers tot 15 december 2024. Er is dan voldoende ruimte om te zien of er duidelijkheid is over de termijn van de beoogde intrekking van de Spreidingswet. Indien na 15 december 2024 is gebleken dat de Spreidingswet niet is ingetrokken en er ook geen intrekkingswet is ingediend, dan kan er volgens de VVD worden overgegaan tot realisatie van een asielzoekerscentrum op de Lange Kleiweg 80 voor de duur van twee jaar (en dus niet vijf jaar) gerekend van het moment van de aankomst van de eerste asielzoeker in het centrum.
PvdA Rijswijk ziet het verzoek van de Rijswijkse VVD als een voorlopige pauzeknop. “Wij zijn als PvdA fractie is bang dat met het verzoek van de VVD drie kostbare maanden verloren gaan met niets doen terwijl we eigenlijk al weten, terwijl we weten dat aan het uitroepen van een asielcrisis zoveel juridische haken en ogen kleven.”
D66 Rijswijk geeft in het debat aan dat ze het beter vinden als Rijswijk zelf een voorstel doet, “want dan kan de gemeente bepalen waar en hoe vluchtelingen opgevangen worden. Zo kan de opvang beter worden afgestemd op de lokale situatie, voorzieningen en de gemeenschap. Hoewel de Spreidingswet misschien wordt ingetrokken, is deze nu nog geldig. Er kunnen ook nieuwe regels komen voor de opvang van vluchtelingen. Door nu actie te ondernemen, kan Rijswijk beter samenwerken met de overheid.”
RijswijksBelang is het niet eens met het raadsvoorstel. Zij gaan in hun betoog achter de Rijswijkse inwoners staan die volgens hun op de wachtlijst staan voor een huis, geen huisarts kunnen krijgen, mensen die in armoede leven.
Beter voor Rijswijk vindt dat Rijswijk zijn taak wel volbracht heeft op het gebied van asielzoekers. “We hebben al een grote taak voor opvang van Oekraïners. Het is op dit moment zelfs onmogelijk om daklozen allemaal een plekje te geven. Nieuwe asielzoekers creëren volgens de partij grote problemen rondom de zorg, onderwijs en veiligheid. Ook de druk op de jeugdzorg en de WMO zal groter worden. “Ik denk dat het voor u als raad belangrijk is om te weten dat we hierdoor financiële klappen gaan krijgen die niet door het COA gevuld gaan worden.”
GroenLinks is altijd voor opvang van vluchtelingen in Rijswijk geweest. Zij hebben dan ook eerder steeds gepleit voor het openhouden van het AZC in Rijswijk. “Dat hebben wij gedaan omdat solidariteit de kern is van ons politiek denken. Solidariteit met mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en onderdrukking. Ik roep het college dan ook op vaart te zetten achter die uitwerking. Want wij blijven ons onverkort inzetten voor een veilige woonplek voor iedereen.”
De ChristenUnie haalt in zijn betoog uit naar de Rijswijkse VVD: “Beseft u zich dat een tegenstem van de VVD onze gemeente onbetrouwbaar en belachelijk maakt? Zonder meewerken aan de spreidingswet krijgen we zonder inspraak de opvang van asielzoekers ook voor onze kiezen, zoals we al eerder hebben gezien in Rijswijk.” De partij wil het voorstel omdraaien. “Jullie kunnen toch altijd met een spoeddebat en een initiatiefvoorstel pleitten voor stopzetten van het AZC in Rijswijk als de spreidingswet wordt aangepast?”
Wij. Rijswijk is tegen het plan omdat ze vinden dat het ernstig tekort schiet. “Waarom zouden we meer mensen opnemen terwijl dit niet nodig is? Ik vind dat we niet kunnen instemmen met een voorstel waar weinig is uitgewerkt. Een goed bestuur betekent een goed voorstel dat is uitgewerkt met daarbij behorende budgetten. In de bijlage staat dat een cijfermatige onderbouwing niet haalbaar is omdat het niet is in te schatten. Ik vind dat moeilijk uit te leggen. Het schiet op alle fronten tekort en Wij. Rijswijk kan hier onmogelijk mee akkoord gaan.”
CDA Rijswijk vindt dat er geen misverstand kan ontstaan over het feit dat de aanpak rondom asielzoekers anders moet worden aangepakt. “Wij maken ons zorgen over de kosten. Er bestaat geen zekerheid. De enige zekerheid die we kennen is dat de opvang in de afgelopen jaren flinke tekorten heeft veroorzaakt. Rijswijk heeft al veel asielzoekers opgevangen en draagt bij aan opvang van Oekraïners en statushouders. Wij nemen onze verantwoordelijkheid dus wel degelijk.”
De partij voor Gelijkheid en Rechtvaardigheid vindt dat we invulling moeten geven aan de wet. Het zijn mensen die al in Nederland zijn en in mensonterende situaties leven in Nederland. De situatie in Ter Apel had voorkomen kunnen worden als de politiek sneller had gehandeld tijdens de verwerking van de asielaanvragen. Voor een duurzame opvang gaat onze voorkeur uit naar de opvang van asielzoekers van vijf jaar.
Na een lang, en soms fel debat en een schorsing kwam het uiteindelijk tot een stemming. Eerst werd het voorstel van de Rijswijkse VVD gestemd. D66, PvdA en GroenLinks en PvGR zouden liever niet voor twee jaar stemmen, maar in het kader van liever iets dan niets, stemmen alle partijen mee.
Concreet betekent het dit dat indien na 15 december 2024 is gebleken dat de Spreidingswet niet is ingetrokken en er ook geen intrekkingswet is ingediend, dan kan er volgens de VVD worden overgegaan tot realisatie van een asielzoekerscentrum op de Lange Kleiweg 80 voor de duur van twee jaar (en dus niet vijf jaar) gerekend van het moment van de aankomst van de eerste asielzoeker in het centrum.