Bijna zeventig jaar geleden raakte een jonge jongen gefascineerd door een simpele goocheltruc. Nu, tientallen jaren later, is Dick van der Zwan, alias Clown Pica Pica, een begrip in de Nederlandse goochel- en clownswereld. Zijn naam roept herinneringen op aan kleurige acts, optredens en eindeloze toewijding aan jong talent. Wie is deze man die met een lach, een truc en een rode neus generaties wist te raken? Rijswijk.tv ging bij hem langs.
Van clubavonden naar kampioenstitels
Het begin van Clown Pica Pica’s reis voert terug naar zijn goochelclub. Het was daar waar hij zijn passie ontdekte én leerde om zijn act naar een hoger niveau te tillen. “In het begin had ik mijn act helemaal opgebouwd,” vertelt Dick. “Maar toen zei mijn club: ‘Zo ga jij nooit kampioen worden.’ Dat was wel even slikken, maar ik heb geluisterd.” Wat volgde was een periode van intensief herschrijven, oefenen en finetunen. “Ik heb mijn nummer helemaal om moeten bouwen. Twee keer zelfs. Maar het resultaat was er: ik ben Nederlands kampioen geworden toen.” Voor Clown Pica Pica betekende die titel veel, maar belangrijker was het gezamenlijke traject. “Zoiets doe je niet alleen. Zonder mijn club en de mensen die me begeleid hebben, was het nooit gelukt.”
Een mentor met een missie
Vandaag de dag staat Clown Pica Pica bekend als een bevlogen mentor voor jonge artiesten. Binnen zijn goochelvereniging en daarbuiten zet hij zich met hart en ziel in voor het begeleiden van nieuw talent. “We coachen de jeugd om verder te komen,” legt hij uit. “Maar alleen als ze zelf willen. De motivatie moet uit henzelf komen. We gaan ze niet duwen.” Toch ziet hij soms uitzonderlijk talent. “Ik heb een jongetje van acht ooit meegenomen naar de club. Die is nu Europees kampioen. En een andere leerling, die naar Zwitserland verhuisde, werd daar ook Europees kampioen. Die doet nu mee aan het wereldkampioenschap.” De trots in zijn stem is onmiskenbaar. Niet alleen vanwege hun prestaties, maar vooral omdat hij hen heeft mogen begeleiden op hun weg. “Je ziet ze groeien. En dat je daar een stukje aan mag bijdragen… dat is onbetaalbaar.”
De magie van een clown in de familie
Het clownsvak bleef niet beperkt tot Clown Pica Pica alleen. Zijn kinderen en kleinkinderen zijn eveneens geraakt door de magie van het podium. “Mijn dochter had niets gezegd. En ineens kwam ze als clown het toneel op bij een voorstelling. Toen kreeg ik tranen in mijn ogen. Het zat gewoon in haar.” Ook zijn zoon en kleinzoon hebben regelmatig opgetreden. “Ze hebben het talent, maar niet de ambitie om er hun beroep van te maken. En dat is prima.” Zijn kleinkinderen blijven dol op zijn shows. “Als ik optreed op school of bij evenementen, zijn zij erbij. Ze zijn er trots op dat ik hun opa ben. En ik? Ik geniet met volle teugen.”
Optreden met een groter doel
Hoewel Clown Pica Pica inmiddels op leeftijd is, blijft hij optreden. Bewust en met aandacht. “Ik kies mijn optredens nu zorgvuldig. Het moet betekenis hebben. Vooral voor goede doelen. Dan weet ik waar ik het voor doe.”
Hij noemt optredens voor kinderen in ziekenhuizen, ouderen in zorginstellingen, en evenementen voor mensen met een beperking. “Die momenten, die blikken… dat is waarom ik het nog steeds doe. Niet voor applaus, maar voor verbinding.”
Een leven lang verwondering
Wat drijft een man om na bijna zeventig jaar nog steeds in de huid van een clown te kruipen?
“Ik wil mensen een moment geven waarop ze even alles vergeten. Eén seconde verwondering, één lach. Als dat lukt, dan is mijn optreden geslaagd.”